Kesyon Moun Poze Souvan sou Vaksen COVID-19 la

Kilè mwen ka pran vaksen COVID-19 la?

Tout moun ki gen sis mwa oswa plis nan Massachusetts elijib pou pran vaksen COVID-19 la.

Li pa nesesè pou pran randevou pou pran vaksen ou nan youn nan sant vaksinasyon kominotè BMC a. Sepandan, si ou prefere, ou ka pran vaksen ou nan youn nan kote sa yo atravè lyen sa a. Kèk klinik BMC ap bay vaksen COVID-19 la tou, si ou pito pran vaksen an nan men doktè w.

Ou kapab tou pran vaksen an nan yon sant vaksinasyon eta a, yon sant kominotè lokal, oswa yon sant tankou CVS oswa Walgreens; ou ka jwenn plis detay la a.

Kijan vaksen COVID-19 yo aji?

Gen twa (3) vaksen diferan disponib. Pami yo, vaksen Pfizer ak Moderna a se vaksen mRNA yo ye. Pou travay, yo di kò ou pou li kreye yon pwoteyin ki pwodui antikò lè sa. Antikò sa yo ede pwoteje ou kont viris ki lakòz COVID-19 la.

Vaksen Johnson and Johnson nan itilize yon vektè viris ki diferan ak viris COVID-19 la epi li pa ka repwodui nan kò moun. Vektè viris la livre yon kòd pwoteyin ki di sistèm iminitè ou a pou kreye antikò, ki pwoteje ou kont COVID-19 lè sa.

Èske vaksen an ap gratis?

Vaksen COVID-19 gratis pou tout pasyan BMC yo. Si ou gen asirans medikal, nou pral voye faktire konpayi asirans ou a. Si ou pa gen asirans, ou p ap resevwa yon bòdwo pou vaksen ou an.

Ki sa nouvo rapèl vaksen ki te soti an Septanm 2022 a ye? Èske mwen ta dwe pran li?

Nan mwa Septanm 2022, FDA ak CDC te apwouve yon nouvo kalite rapèl vaksen COVID-19 ki rele yon rapèl bivalan. Rapèl sa a vize de (2) dènye varyant Omicron COVID-19 yo - BA.4 ak BA.5 - ansanm ak varyant orijinal viris COVID-19 la.

Apati desanm 2022, rapèl bivalan an apwouve pou tout moun ki gen laj sis mwa ak plis.

Ou ta dwe pran yon rapèl bivalan menm si ou te deja pran yon dòz rapèl COVID-19. Sa a se paske nenpòt rapèl yo te bay anvan Septanm 2022 pa t gen ladann pwoteksyon espesifik ki kont varyant Omicron an.

Ou ta dwe pran nouvo rapèl la tou menm si ou te pran plis pase yon dòz rapèl vaksen kont COVID-19 anvan, oswa si w gen yon sistèm iminitè ki fèb epi w te pran yon twazyèm dòz vaksen. 

Ou kalifye pou rapèl bivalan si ou:

• Plis pase sis mwa
• Te resevwa yon seri de (2) vaksen Pfizer oswa Moderna COVID-19 oswa yon sèl vaksen Johnson & Johnson
• Ou te pran dènye dòz vaksen COVID-19 la (premye, dezyèm, oswa dòz rapèl) omwen depi de (2) mwa.

Èske vaksen an obligatwa? E pou timoun yo?

Sistèm Sante Boston Medical Center an kwè tout bon nan efikasite ak sekirite vaksen COVID-19 la, epi nou kontan anpil poutèt gwo kantite anplwaye nou yo ki deja pran vaksen an. Daprè prèv yo, epi daprè obligasyon nou genyen antanke yon sistèm sante ki la pou sekirize sante pasyan nou yo, manm ak pèsonèl nou yo, Sistèm Sante BMC an pral egzije tout medsen endepandan ki gen lisans yo, etidyan, founisè, ak volontè pou yo pran vaksen kont COVID-19 la.

Lòt anplwayè, menm jan ak Massachusetts, te kapab definitivman fè pran vaksen an vin nesesè pou sèten aktivite, tankou retounen nan travay oswa ale lekòl piblik – menm jan ak lòt vaksen yo.

Gen kèk lekòl ki ka chwazi pou fè vaksen COVID-19 la obligatwa pou timoun ki nan distri yo a, menm jan ak lòt vaksen yo. Anpil kolèj tou chwazi pou fè vaksen COVID-19 la obligatwa pou etidyan yo ka antre lekòl la. Tanpri kontakte lekòl pitit ou a dirèkteman pou plis enfòmasyon sou si wi ou non yo ta ka egzije vaksen COVID-19 la.

Kijan yo bay vaksen COVID yo?

Y ap bay vaksen an tankou piki nan pati anlè nan bra w.

Apati mas 2022, peryòd tan rekòmande ant premye ak dezyèm dòz la pou tou de vaksen yo se uit semèn, sof si ou iminokonpwomi. Si w gen iminokonpwomi, tan ant vaksen yo ta dwe twa semèn pou vaksen Pfizer ak kat semèn pou vaksen Moderna.

Li enpòtan pou ou pran toude vaksen. Si ou pa fè sa, ou pa pral gen tout pwoteksyon nèt kont COVID-19 jan ou ta ka. Li enpòtan pou w ou pran tou de (2) vaksen yo. Si w pa fè sa, ou pa p byen pwoteje kont COVID-19 la jan ou ta dwe pwoteje a.

Ki sa apwobasyon konplè FDA vle di?

Administrasyon Federal pou Medikaman (Federal Drug Administration, FDA) te bay vaksen Pfizer COVID-19 la apwobasyon total pou moun ki gen laj 16 ane oswa plis, pandan vaksen Moderna COVID-19 la te jwenn apwobasyon total pou moun ki gen laj 18 ane oswa plis.

Sa vle di yo p ap bay vaksen yo ankò selon otorizasyon itilizasyon ijans pou moun ki nan gwoup laj sa a. 

Yo toujou bay vaksen Pfizer la selon yon otorizasyon itilizasyon ijans (emergency use authorization, EUA) pou moun ki gen laj 15 ane, epi yo bay vaksen Moderna ak moun ki gen 17 ane oswa pi piti selon yon EUA. Yo te te deja bay vaksen sa yo ak plizyè milyon moun nan gwoup laj sa yo san danje, epi yo te bay plizyè milyon adilt san danje selon yon EUA.

Èske vaksen an anpeche m pran COVID-19?

Vaksen COVID-19 yo trè efikas pou anpeche COVID-19. Pandan yo te ede anpeche COVID-19 la an jeneral, yo te patikilyèman bon nan anpeche ka grav maladi a. Ak nan esè klinik yo, yo tout te 100 pousan efikas nan anpeche entène lopital ak lanmò ki gen rapò ak COVID-19.

Sepandan, li enpòtan pou kontinye mete yon mask ak distans paske:

• Se pa tout moun ki pral pran vaksen an alafwa. Suiv direktiv sante piblik yo ap ede pwoteje nenpòt moun ki poko pran vaksen an.
• Malgre li pa gen anpil chans, li toujou posib pou pran COVID-19 apre ou fin pran vaksen an, menm jan pa gen okenn vaksen ki efikas a 100 pousan.
• Nou poko sèten pou konbyen tan vaksen an ap pwoteje ou kont COVID-19 la.

Konbyen tan pwoteksyon kont vaksen COVID yo ap dire?

Nou pa konnen konbyen tan pwoteksyon an pral dire. Etid y ap mennen kounye a pral ede reponn kesyon sa a. Ou ka bezwen pran vaksen an ankò alavni.

Èske vaksen COVID-19 yo san danje?

Wi. Yo te etidye vaksen yo ak anpil atansyon epi yo te bay plizyè santèn milyon moun atravè mond lan. Sa a te montre vaksen yo san danje.

Gwoup ekspè yo ap kontinye egzamine sekirite vaksen COVID-19.

Ki efè segondè vaksen COVID-19 la genyen?

Anpil moun siyale efè segondè yo. Sepandan, sa yo te fèb anjeneral, epi yo se yon siy pou di sistèm iminitè a ap travay. Siyale efè segondè yo gen ladan yo tèt fè mal, fatig, frison, ak doulè nan kote w pran piki a. Gen kèk moun ki ka gen lafyèv. Efè segondè lakay timoun yo sanble anpil ak efè segondè lakay granmoun yo.

Pou kèk moun, efè segondè sa yo te vin pi mal apre dezyèm dòz la.

Efè segondè yon vaksen bay anjeneral ale pou kont yo apre kèk jou. Ou ka pran yon medikaman san preskripsyon tankou asetaminofèn oswa ibipwofèn pou jere efè segondè yo apre vaksen an. Sepandan, li rekòmande pou ou evite pran medikaman sa yo anvan ou pran vaksen w lan.

Si efè segondè w yo dire plis pase 48 èdtan, pale ak doktè w la.

Èske te gen efè kontrè grav apre w fin pran vaksen sa yo?

Te gen yon ti kantite rapò sou maladi grav tankou estwok ki asosye ak nimerasyon plakèt ki ba apre vaksen Johnson & Johnson COVID-19 la. Reyaksyon sa a ra anpil epi CDC ak FDA te mennen ankèt sou li, epi apre sa yo te leve poz yo te mete an plas sou vaksen sa a.

Nan mwa Jiyè 2021, FDA an te bay yon alèt sou vaksen Johnson & Johnson lan konsènan risk potansyèl ogmante li genyen pou bay sendwòm Guillain-Barre la, yon kategori twoub newolojik. Yo te siyale yon ti kantite ka, epi avantaj yo kontinye pi plis pase risk ki genyen nan pran vaksen J&J an.

Te gen ka Paralizi Bell yo te te siyale lakay patisipan yo nan esè klinik vaksen mRNA COVID-19 la men ki te parèt a yon pousantaj pi ba pase sa yo te wè nan popilasyon jeneral la epi yo te devlope plizyè semèn apre vaksinasyon an. Pa gen okenn prèv ki montre se vaksinasyon an ki te lakòz ka paralizi Bell sa yo.

Yo te siyale yon ti kantite reyaksyon alèjik grav apre vaksinasyon avèk ni vaksen Pfizer ak Moderna COVID la epi y ap mennen envestigasyon sou yo. Tout reyaksyon yo reponn a tretman an, epi chak kote yo bay vaksen yo pral kontwole moun yo pou wè si gen siy reyaksyon alèjik apre vaksinasyon an.

Èske mwen ka pran COVID-19 nan vaksen an?

Non. Vaksen aktyèl la pa gen viris ki bay COVID-19 la ladan.

Èske mwen ka simaye COVID-19 nan vaksen an?

Non. Vaksen aktyèl la pa gen viris ki bay COVID-19 la ladan, sa ki vle di vaksen an poukont li p ap lakòz ou simaye COVID-19 la.

Èske vaksen an ap rete nan kò mwen oswa antre nan ADN mwen?

Non. Okenn vaksen pa antre ni chanje ADN ou, ni rete nan kò ou.

Èske vaksen an afekte fètilite?

Pa gen okenn prèv ki montre vaksen COVID-19 la afekte fètilite. Nan done sekirite ki soti nan esè Pfizer a, menm pwopòsyon moun yo ansent nan gwoup vaksen an menm jan ak nan gwoup plasebo a. Anplis de sa, anpil, anpil moun te tonbe ansent san danje apre yo te pran vaksen an, ansanm ak nan esè klinik yo. Sou baz sa a, vaksen an rekòmande menm si w ap planifye pou ansent byento.

Èske vaksen COVID-19 yo aji nan moun Nwa ak Latino?

Esè klinik yo gen ladan 10-19 pousan patisipan Nwa ak 15-45 pousan patisipan Ispanik/Latinks (selon etid la), ki vle di yo te teste sekirite vaksen an nan yon gwoup ki varye. Done ki soti nan esè klinik yo te montre vaksen an gen menm pousantaj siksè nan moun blan, nwa, ak Latinx.

Yo toujou ap fè rechèch sou done monn reyèl la pou kesyon sa a.

Pandemi COVID-19 la te afekte sitou kominote koulè yo. Sa vle di li pi enpòtan toujou pou moun ki nan kominote sa yo pou yo vaksinen.

Si mwen te deja gen COVID-19, èske mwen ka pran vaksen an?

Wi. Ekspè yo rekòmande pou pran vaksen an menm si ou te deja gen COVID-19, paske nou pa konnen konbyen tan dèske w gen COVID-19 la, l ap pwoteje w pou pa pran li ankò. Toutotan ou pa nan izolasyon ak COVID-19 la kounye a epi ou pa gen sentòm ankò, ou ka pran vaksen an.

Èske moun ki ansent oswa moun k ap bay tete ka pran vaksen an?

Wi, done sou sekirite pou vaksen COVID-19 yo pou moun ki ansent yo montre vaksen an san danje epi li efikas pou tout kategori moun sa yo. Epi tou, nou te wè moun ki ansent yo gen gwo risk COVID grav, sa ki vle di avantaj yo ka depase risk yo pou anpil moun. Kidonk, CDC an ansanm ak anpil gwoup medikal pwofesyonèl rekòmande pou moun ki ansent oswa k ap bay tete pran vaksen COVID-19 la.

Si w ansent oswa w ap bay tete, tanpri pale ak doktè w la sou sousi oswa preyokipasyon w kapab genyen konsènan pran vaksen COVID-19 la.

Èske mwen dwe pran vaksen an si mwen gen alèji?

FDA rekòmande pou moun ki fè alèji grav ak nenpòt engredyan ki nan vaksen la pou yo pa pran vaksen sa a. Anplis de sa, yo rekòmande pou ou pa pran dezyèm dòz la si ou gen yon reyaksyon alèjik grav ak premye dòz la. Tout moun ki pran vaksen an ap sou siveyans pandan 15 minit apre piki a pou asire yo pa gen okenn siy reyaksyon alèjik. Moun ki gen alèji grav ak lòt vaksen oswa medikaman sou fòm piki yo ap sou siveyans pandan 30 minit.

Vaksen an pa genyen ankenn pwodui manje ladan l - ki gen ladan ze - oubyen metal.

Yon fwa ou kapab pran vaksen an, pale ak doktè alèji w la si w gen enkyetid.

Can you get other vaccines at the same time as the COVID-19 vaccine?

Yes, you can get the COVID-19 vaccine (first, second, third, or booster dose) at the same time as other vaccines. This includes the flu shot for people of all ages and routine vaccines for children.

Mwen immunocompromised. Èske mwen ta dwe pran yon lòt dòz vaksen COVID-19 la?

Sant pou Kontwòl Maladi (The Centers for Disease Control, CDC) te rekòmande dènyèman pou moun ki sistèm iminitè yo fèb yon fason modere oswa grav epi ki te deja pran de (2) dòz swa vaksen Pfizer oswa Moderna a pran yon twazyèm dòz vaksen an. Yo pa rekòmande yon lòt piki pou moun ki te pran vaksen Johnson & Johnson lan, paske poko gen ase prèv.

Yo rekòmande yon lòt dòz vaksen pou moun ki sistèm iminitè yo fèb paske yo gen plis chans pou yo vin malad anpil oswa pou yo malad pandan lontan si yo pran COVID-19. Anplis, yo ka pa jwenn menm pwoteksyon nan de (2) dòz vaksen COVID-19 Pfizer ak Moderna tankou lòt moun, epi yon twazyèm dòz ka ede yo rete an sante.

Si sistèm iminitè ou fèb yon fason modere oswa gra, tankou si ou gen nenpòt nan pwoblèm sante sa yo,  kounye a ou se kapab jwenn yon twazyèm dòz vaksen COVID-19 la:

• Ou te resevwa tretman kansè aktif pou timè oswa kansè nan san
• Ou te resevwa yon grèf ògàn epi w ap pran medikaman ki siprime sistèm iminitè a
• Ou te resevwa yon grèf selil souch nan 2 dènye ane yo oswa w ap pran medikaman pou siprime sistèm iminitè a
• Iminite modere oswa iminodefisyans grav prensipal (tankou sendwòm DiGeorge, sendwòm Wiskott-Aldrich)
• Enfeksyon VIH avanse oswa ki pa trete
• Tretman aktif ak kortikoterapi ki gen ki anpil oswa lòt medikaman ki ka siprime reyaksyon iminitè ou

Si w te deja pran yon twazyèm dòz vaksen kont COVID-19, ou pa dwe pran yon lòt dòz rapèl ankò.

Si w pran vaksen kont maladi iminitè yo epi w poko pran yon twazyèm dòz, tanpri jwenn ansanm ekip swen ou an.

Èske timoun ki pi piti yo dwe pran vaksen COVID-19 la? Mwen tande yo pa pran COVID-19.

Wi, pou pifò moun ki gen plis pase senk (5) lane, pran vaksen COVID la pi vit posib se chwa ki pi bon an. Timoun yo ka toujou pran COVID-19 epi li ka grav, kidonk li enpòtan pou fè tout sa ou kapab pou pwoteje yo. Plizyè milyon timoun atravè peyi a te pran COVID-19 pandan pandemi an, epi COVID-19 lakay timoun yo sanble anpil ak COVID-19 lakay granmoun.

Si pitit ou a pran vaksen an, li ka ede kenbe lòt pwòch ou, tankou granparan yo, an sante tou. Sa a se paske vaksen an fè pitit ou a mwens an mezi pou l pase viris la epi redwi chans pou li enfekte lòt moun.

Lè mezi moun posib pran vaksen an - kèlkeswa laj yo - sa ap ede nou retounen nan nòmal pi vit. Sa vle di li pral pi an sekirite pou timoun yo retounen lekòl, nan espò, nan lòt aktivite, jwèt, elatriye.

Ki efè segondè vkasen COVID-19 lan genyen lakay timoun yo?

Efè segondè vaksen COVID-19 yo lakay timoun yo sanble ak efè segondè lakay granmoun yo. Efè segondè sa yo jeneralman lejè epi disparèt nan kèk jou. Yo plis kouran tou aprè dezyèm dòz vaksen an. Kèk moun kapab pa genyen efè segondè. Genyen yon ti kantite moun ki kapab gwo efè segondè, men ka sa yo ra anpil.

Efè segondè ki kouran lakay timoun ki gen kat (4) lane ak plis yo:

• Doulè, demanjezon, oswa kote yo te bay piki a anfle.
• Lafyèv.
• Fatig.
• Doulè nan Misk oswa rimatis (Womatis).
• Tèt fè mal.
• Frison.
• Glann lenfatik yo anfe (ou kapab santi yon boul anba zesèl ou).

Efè segondè ki kouran lakay timoun ki gen twa (3) lane ak mwens yo:

• Doulè oswa kote yo te bay piki an tou wouj.
• Pa an mezi pou pale (move imè) oswa ap kriye.
• Glann lenfatik yo anfe (ou kapab santi yon boul anba zesèl ou).
• Fatig.
• Pèdi apeti.

Ki jan nou fè konnen vaksen yo p ap gen efè negatif alontèm pou timoun yo?

Nan istwa vaksen, li pa trè komen pou wè efè segondè akòz vaksen ki parèt plis pase kat (4) jiska sis (6) semèn apre vaksen an. Sa a se vre lakay ni timoun ni granmoun. 

Yo te etidye epi itilize pandan plizyè dizèn lane teknoloji ni vaksen mRNA (yo itilize pou kreye vaksen Pfizer ak Moderna) ni teknoloji vaksen vektè viral (yo itilize pou kreye vaksen Johnson & Johnson). Pa gen okenn efè segondè yo dekri apre kat (4) jiska sis (6) semèn lakay moun ki te pran vaksen atravè teknoloji sa yo. 

Anplis de sa, materyèl nan yon vaksen COVID-19 disparèt nan kò ou nan kèk èdtan, sa ki vle di gen mwens risk pou li deklanche efè segondè alontèm.

Èske vaksen an lakòz pwoblèm kè, tankou myokadit, lakay timoun yo?

Myokadit (yon enflamasyon misk kè a) se yon efè segondè ki ra anpil lakay adolesan ak jèn granmoun ki te resevwa vaksen mRNA (Moderna oswa Pfizer). Myokadit pa t rive nan esè vaksen Pfizer te fè ak timoun 5 jiska 11 lane yo.

Lè yo te wè myokadit, pifò ka yo pa t grav epi yo ale nan kèk jou, swa poukont yo oswa ak ibipwofèn.

Sepandan, efè segondè kadyak akòz enfeksyon COVID-19 la, ki gen ladan myokadit, pi komen ak pi grav pase efè segondè kadyak akòz vaksen an, menm lakay timoun yo.

Èske timoun yo bezwen yon vaksen rapèl pou COVID-19?

Sant pou Kontwòl Maladi rekòmande pou tout moun ki gen plis pase sis mwa pran omwen yon dòz rapèl vaksen COVID-19 la.

Ou dwe pran dòz rapèl lan omwen 2 mwa aprè ou fin pran dezyèm dòz vaksen COVID-19 lan.

Èske timoun ki gen laj 5 jiska 17 lane ap resevwa menm dòz vaksen ak moun ki gen plis pase 18 lane yo?

Moun ki gen laj 12 jiska 15 lane ap resevwa menm dòz ak moun ki gen plis pase 18 lane yo. Yo te teste diferan dòz pandan esè klinik vaksen an sou moun ki gen laj 12 jsika 15 lane e li te detèmine itilizasyon menm dòz vaksen an menm jan nou itilize l pou granmoun yo toulede san danje epi yo efikas pou gwoup laj sa a.

Timoun 5 jiska 11 lane ap resevwa de (2) dòz tou, men chak se yon (1) tyè nan dòz yo bay tout moun ki gen plis pase 12 lane yo. Yo te jwenn dòz sa a kreye menm repons iminitè lakay timoun yo ak yon (1) dòz konplè lakay granmoun.

Can children get the COVID-19 vaccine and other vaccines on the same day?

Yes, children can get the COVID-19 vaccine at the same time as any other vaccine. Talk to child’s doctor if you have any questions.

Kisa pou m fè si m gen kesyon pandan m ap pran randevou m?

Rele 2-1-1.